بسم الله الرحمن الرحیم
قابل توجه کارشناسان و مدرسین زبان تۆرکمنی
کارشناسان رسم الخط مصوب، اخیراََ طی دو نشست تخصصی در خصوص بعضی موارد و جوانب قواعد نوشتاری رسم الخط جدید به مشورت و تبادل نظر پرداختند.
در این نشست که نمایندگانی از انجمن‌های فرهنگی-ادبی کلالا، کۆممد، آق‌غالا، بندرتۆرکمن، کۆمۆش‌دپه و نمایندگان نشریات تۆرکمنی حضور داشتند، در خصوص قواعد ذیل توافق بعمل آمد.
بدین ترتیب موارد مشروحه‌ی ذیل به عنوان آخرین تغییرات تصویبی رسم الخط مصوب به تأیید و گواهی کارشناسان فوق رسید و از این تاریخ رسما در مکتوبات تۆرکمنی اعمال خواهد شد.
مراتب جهت اطلاع و بهره‌برداری مدرسین و عموم مشتاقان زبان تۆرکمنی اعلان می‌گردد.
مشروح مصوبات:
1-آلئنما سؤزلرینگ یازووئندا کأبیر اۆیتگتمه‌لر یۆزه چئقدئ، اؤنگکی رسمی اۇتورئلئشئق‌لاردا ائلالاشئلان دۆزگۆن‌لر ماقوللانئپ کأبیر اۆیتگتمه‌لر گیریزیلدئ:
۱-1-«اِ/e » حارپئنگ «ـه، ه» شکیلی آلئنما سؤزلرینگ اوُرتاسئندا یازئلمایار و دینگه «ِــِـ»دن پیدالانمالئ. مئثال: حرِکت، برِکت، اِثِری، ...
2-1- آلئنما سؤزلرده اگر سس اۆیتگمه‌دیک بوُلسا (ب/پ، د/ت، هـ/ح/خ، ج) آصلئنداقئ یالئ یازئلمالئ. مئثال: مئراد، شاد، کیتاب، مکتب، عالاج، أتییأج، مأتأج، ماصلاحات، خابار، مَهریبان، ...
3-1- تشدید بلگیسی (ــّـ ) حاقدا، یؤرگۆن قارار ماقوللانئلدئ. بو بلگی تۆرکمن سؤزلرده عومومان اولانئلمایار: گۆررۆنگ، غاررئ، بللی، ... یؤنه دینگه «نگ» حارپئ غایتالانئپ اشیدیلسه سؤز گؤزللیگی اۆچین تشدید بلگیسیندن پیدالانمالئ: ینگّه، تنگّه، جنگّل، غانگّا، ...
4-1- اگر«ای» حارپئ آلئنما سؤزلرینگ آصلئندا بار بوُلسا، اوُنئ یوُغئنلاشدئرمانئ، آصلئنداقئ یازئلئشئ یالئ «ای» یازمالئ. مئثال: تارئخ: تاریخ، غادئم: غادیم، غارئپ: غاریب، ...
امّا آصلئندا « ایـ» چکیملیسی بوُلمادئق عئلئم، ائقتئصاد، عالئم، عاقئل یالئ آلئنما سؤزلرینگ تۆرکمنلشن گؤرنۆشی یازئلمالئ.
2-« اِ/e» سسی تۆرکمن دۆیپ سؤزلرینگ ایکینجی آچئق بوُغنوندا «ـه/ ه» گؤرنۆش‌لرینده یازئلیار.مئثال: کؤمه‌لک، گؤزه‌نک، کبه‌لک، ...
1-2-دۆیپ سؤزلرینگ یاپئق بوُغنئ(سوُنگقئ بوُغون)، ائزئنا غوُشولما غوُشولئپ آچئغا اؤورۆلنده-ده، سؤزۆنگ آصلئ دورقئ بوُزولمالئ دأل و «ـه، ه» نئشانا اولانئلمانئ، «ــِـ»دن پیدالانمالئ. مئثال: گؤزل= گؤزِلی، کؤمک= کؤمِگی، چلک= چلِگی، کؤمه‌لک= کؤمه‌لِگی، ...
3- تۆرکمن سؤزلرده، شو آشاقداقئ اۆچ شرط یرینه یتیأن بوُلسا، سۆیکش سسی بۇلمادئق ت/د، چ/ج تایلئ چکیمسیزلر ، سؤزۆنگ سوُنگوندا آچئق یازئلیار:
الیپ) بیر بوُغونلئ سؤز بوُلسا
بی) چکیملیسی اوزئن آیدئلیان بوُلسا
جیم) چکیملیسی غئسغا آیدئلاندا مانئ اۆیتگه‌یأن بوُلسا
مئثال: آد(نام)، اوُد(آتش)، اؤد(صفرا)، آج(گرسنه).
کارشناسان نشست مشورتی رسم الخط مصوب
29/7/1395