هر بیر سؤز اؤزباشداقلئقدا مانئ آنگلادیار، امّا غۇشولمالارئنگ هیچ بیری اؤزباشداقلئقدا مانئ آنگلاتمایارلار. اۇلار سؤزلره غۇشولئپ اولانئلیارلار. اؤزباشداقلئقدا اولانئلمان، غۇشولان سؤزلریندن تأزه مانئلئ سؤزلر یاساماغا یا-دا سؤزلمده سؤزلری بیری-بیرینه باغلانئشدئرماغا خئزمات ادیأن بؤلکلره غۇشولما دیییلیأر. غۇشولمالار بیتیریأن خئزماتلارئنا گؤرأ، اساسان، ایکی تۇپارا بؤلۆنیأرلر: سؤز یاسایجئ غۇشولمالار و سؤز اۆیتگدیجی غۇشولمالار.
سؤز یاسایجئ غۇشولمالار آصئل و دۆیپ سؤزلره غۇشولیارلار.
| دۆیپ سؤز | غۇشولما | |
|---|---|---|
| اِک | -ین | اکین |
| غوی | -غوچ | غویغوچ |
| ایش | -چی | ایشچی |
| آل | -ئجئ | آلئجئ |
| دۆیپ سؤز | غۇشولما | |
|---|---|---|
| غئز | -جاغاز | غئزجاغاز |
| اۇغلان | -جئق | اۇغلانجئق |
| آق | -جا | آقجا |
بیرینجی حاتارداقئ سؤزلره غۇشولان غۇشولمالار غۇشولان سؤزلریندن تأزه مانئلئ سؤزلری حاصئل ادیأرلر. امّا ایکینجی حاتارداقئ سؤزلر غۇشولان غۇشولمالار غۇشولان سؤزلرینینگ اؤنگکی مانئسئنا یاقئنراق باشغا سؤز یاساماغا خئزمات ادیأرلر. غۇشولان سؤزۆندن تأزه مانئلئ سؤز یاساماغا خئزمات ادیأن غۇشولمالارا سؤز یاسایجئ غۇشولمالار دیییلیأر. غۇشولان سؤزۆندن اؤنگکی مانئسئنا یاقئنراق باشغا بیر مانئ آنگلاتماغا خئزمات ادیأن غۇشولمالارا درجه یاسایجئ غۇشولمالار دیییلیأر. سؤز یاسایجئ غۇشولمالارئنگ کؤمگی بیلن یاسالان سؤزلره یاساما سؤزلر دیییلیأر.
سؤزلمده سؤزلری باغلاشدئرماغا خئزمات ادیأن غۇشولمالارا سؤز اۆیتگدیجی غۇشولمالار دیییلیأر. سؤزلره غۇشولمالار غۇشولاندا، ایلکی سؤز یاسایجئ، ائزئندان سؤز اۆیتگدیجی غۇشولمالار غۇشولیارلار.
اۇقوو+چئ+لار+دان، اۇبا+داش+لار.
سؤز اۆیتگدیجی غۇشولمالارا، اساسان، سان، زامان، یؤنگکمه، دۆشۆم غۇشولمالارئ دگیشلیدیر.
اینچه-یۇغئنلئق، سینگارمۇنیزم دۆزگۆنینه بۇیون اگمهیأن بی-، نأ-، -آنا، -باز، -واچ، -گأر، -حۇر، -پاراز یالئ سؤز یاسایجئ غۇشولمالار سؤزلره شۇل دوروشلارئنا غۇشولئپ یازئلیارلار.
بیترتیب، نأدۇغرئ، گؤرکانا، ماسغاراباز، ائزلاواچ. کۆیزهگأر، سۆیتحۇر.
بی- غۇشولماسئ چکیملی سس بیلن باشلانیان سؤزلره غۇشولاندا، غۇشولما بیلن غۇشولیان سؤزۆنگ آراسئندا ی سسی اشیدیلیأر. امّا یازوودا اۇل سؤزلرینگ آصئل گؤرنۆشی ساقلانئپ یازئلیار.