بیز کیمدیر بیرینه اؤز پیکیریمیزی یتیرمک اۆچین گپلهیأریس هم یازیارئس. بیزینگ گپلهشیگیمیز و یازووئمئز آیراتئن سؤزلملردن عئبارات بۇلیار. غوتارنئقلئ پیکیر آنگلادیان سؤزه یا سؤزلر یئغئندئسئنا سؤزلم دیییلیأر. سؤزلملر غوتارنئقلئ اینتۇناسییا بیلن آیدئلیارلار. اۇلارئنگ ایلکینجی حارپئ مئداما باش حارپ بیلن یازئلیار.
سؤزلمینگ گرامماتیک خئزماتئ اۇنونگ بیر زادئ خابار برمأگه سۇراماغا یا-دا یۆزلنمأگه خئزمات ادیأنلیگیدیر. سؤزلملر بیرنأچه تۇپارلارا بؤلۆنیأرلر. سؤزلملر اؤز آنگلادیان مانئلارئ بۇیونچا اۆچ هیلی بۇلیار:
خابار سؤزلمی سؤزلمی بیر زادئ خابار برمگی آنگلادیار، اۇنونگ سۇنگوندا نۇقاط (.) غۇیولیار.
بیز گلدیک.
سۇراغ سؤزلمی بیر زادئ سۇراماغئ آنگلادیار، اۇنونگ سۇنگوندا سۇراغ بلگیسی (؟) غۇیولیار.
اجه شو گۆن نأمه بیشیردینگ؟
یۆزلنمه سؤزلمی سؤزلمی یۆزلنمگی، بگنمگی، خایئشئ، غاهارئ آنگلادیار، اۇنونگ سۇنگوندا یۆزلنمه بلگیسی (!) غۇیولیار.
اورا، ارتیر قاقام گلجک!
سؤزلمدأکی ضرور حاسابلانیان سؤزۆنگ نئغتالئپ آیدئلماغئنا لۇجیکی باسئم دیییلیأر. لۇجیکی باسئمدان پیدالانئلماغئ سؤزلهیشیمیزینگ تأثیرلیلیگینی آرتدئریار.
پیکیرینگ دینگلیجأ آیدئنگ و دۆشنۆکلی یتیریلمگی اۆچین سؤزلهییشده آزاجئق سأگینیلیأر. شۇل سأگینمأ پاوزا دیییلیأر. سأگینمأنینگ بلگیسی ایکی دیک چئزئقدئر.
شو گۆن اۇقووچئلار // اؤنگکۆلریندن // خاص ایر // گلدیلر.
کأبیر حالاتلاردا سؤزلمده پاوزانئنگ اۇرنئ اۆیتگأنده سؤزلمینگ آنگلادیان مانئسئ هم اۆیتگیأر.
بللی بیر سؤزۆنگ، سؤز دۆزۆمینینگ یا-دا سؤزلمینگ دگیشلی، گرکلی أهنگده آیدئلماغئنا اینتۇناسییا دیییلیار. گپلهیشینگ، سؤزلهیشینگ سازلاشئقلئ، مئلایئم هنگلی غورلوشئ، گپلننده أهنگینگ، سسینگ یۇقارئ غالئپ و آشاق دۆشۆپ دورماغئ اینتۇناسییا ماخصوص بۇلان عالاماتلاردئر.
سؤز دۆزۆملری و سؤزلملر سؤزلرینگ اؤزارا باغلانئشماقلارئ نتیجهسینده حاصئل بۇلیارلار. بو باغلانئشئغئنگ ایکی هیلی گؤرنۆشی بار: غاراشلئ و غاراشسئز باغلانئشئغئ.
سؤزلرینگ دنگ حوقوقلئ باغلانئشئغئنا غاراشسئز باغلانئشئغئ دیییلیأر. شو یۇل بیلن دنگدش آغضالار، یۆز توتما سؤزلر و تیرکش سؤزلر باغلانئشیارلار.
غولجان، مرجن، گۆل اۆچۆسی اؤیه گیریپ گیتدیلر.
غاراشلئ باغلانئشئقدا بیر سؤز ایکینجی سؤزه غاراشلئ بۇلوپ، غاراشلئ سؤز اساسئ سؤزی آیئقلاپ گلیأر.
آق کپدری اوچوپ گیتدی.
غاراشلئ باغلانئشئقدا غاراشلئ سؤزلر اساسئ سؤزلره ائلالاشما، ایرمه، یاناشما یۇللارئ بیلن باغلانئشیارلار.
ائلالاشما باغلانئشئغئ - غاراشلئ سؤزۆنگ اساسئ سؤز بیلن ساندا و یؤنگکمهده ائلالاشماغئ. بو باغلانئشئق، اساسان، ایه بیلن خابارئنگ آراسئندا بۇلیار.
انم (۱-سان) دِررِو یۇلا (۱-سان) چئقدئ.
یاناشما باغلانئشئغئ - غاراشلئ سؤزۆنگ اساسئ سؤز بیلن هیچ هیلی اۆیتگدیجی غۇشولماسئز و کؤمکچی سؤزسۆز دینگه ترتیب تایئندان باغلانئشئغئ.
بییک داغلار دومانلاپ گؤرۆنیأر.
ایرمه باغلانئشئغئ - غاراشلئ سؤزۆنگ اساسئ سؤزه ایرمگی بیلن یۆزه چئقیان باغلانئشئق. بو باغلانئشئقدا غاراشلئ سؤز اساسئ سؤزه اۇنونگ طالاب اتمگینه گؤرأ، دۆشۆم غۇشولمالارئنئنگ یا-دا سؤز سۇنگئ کؤمکچیلرینینگ اۆستی بیلن باغلانئشیار.
سووساپ اییِنگده غارپئز آغزئنگا بال یالئ دگیأر.
شو سؤزلمده بال دیین غاراشلئ سؤز یالئ کؤمکچیسی آرقالئ دگیأر سؤزۆنه باغلانیار.
سؤزلمده سؤزلرینگ ترتیبی آرقالئ بیز سؤزلمدأکی اینگ ضرور سؤزی یۆزه چئقاریارئس. تۆرکمن دیلینده کؤپلنچ، ایه سؤزلمینگ باشئندا، خابار هم آخئرئندا گلیأر. پۇازییا اثرلرینده بو قادانئنگ ساقلانئلمایان، سؤزلرینگ ترتیبینینگ اۆیتگدیلیأن یاغدایلارئ کؤپ دوشیار. شۇنگا دیلده اینورسییا دیییلیأر.
سۇرادئم (خابار) من عالئمدان (ایه)
دیلهدیم (خابار) من ظالئمدان (ایه).