سؤزلمده دنگ هنگ، دنگ پاوزا بیلن آیدئلیان، بیر سؤزه باغلانئپ، بیر سۇراغا جۇغاب بۇلان سؤزلره دنگدش آغضالار دیییلیأر.
سؤزلمینگ دنگدش آغضالارئ سؤزلمده دنگ سینتاکتیک خئزماتئ یرینه یتیریأرلر. اۇلار بیری-بیرینه غاراشسئز بۇلان دنگ حوقوقلئ آغضالاردئر. دنگدش آغضالار ایکی یا کؤپ سؤزدن بۇلیارلار.
آشغابادا غۇلای کؤشی، گأمی، باغئر اۇبالارئ یرلشأر.
دنگدش آغضالارئنگ دۆرلی گؤرنۆشلری:
ایهدن بۇلان دنگدش آغضالارا دنگدش ایهلر دیییلیأر.
کؤسه بیلن گؤرۇغلئ بیر داغئنگ اۆستۆنه آتلئ چئقدئلار.
خاباردان بۇلان دنگدش آغضالارا دنگدش خابارلار دیییلیأر.
اۇنونگ ماقصادئ شو خاریدئ آلماقدئ و ینه-ده ساتماقدئ.
آیئرغئچلاردان بۇلان دنگدش آغضالارا دنگدش آیئرغئچلار دیییلیأر.
اۇنونگ یانئنا اوزئن بۇیلئ، اینچه بیللی، اۇوادان غئز گلدی.
دۇلدورغئچلاردان بۇلان دنگدش آغضالارا دنگدش دۇلدورغئچلار دیییلیأر.
سۇووغا، آچلئغا بیراز چئداجاق بۇل.
دنگدش آغضالار بیری-بیرلری بیلن ایکی یۇل آرقالئ باغلانئشیارلار:
اینتۇناسییا آرقالئ باغلانئشدا دنگدش آغضالار بیر منگزش هنگ بیلن آیدئلئپ باغلانئشیارلار.
اۇل شو گۆنلر ایشلهیأر، ساز یازیار، چالئپ گؤریأر.
یازوودا اینتۇناسییا آرقالئ باغلانئشیان دنگدش آغضالارئنگ آرالارئندا اۇتور غۇیولیار.
باغلایجئ کؤمکچیلر آرقالئ باغلانئش:
اوغورداشلئغئ گؤرکزیأنلر: و، هم، هم-ده -دا، -ده، بیلن.
و کؤمکچیسی سؤزلمده دنگدش آغضالارئنگ آراسئندا بیردن آرتئق غایتالانمایار. و کؤمکچیسینینگ اۆستی بیلن باغلانئشان ایکی دنگدش آغضانئنگ آراسئندا اۇتور غۇیولمایار.
آمان، جمال و اۇراز بو گۆن دئنچ آلدئلار.
هم کؤمکچیسی ایکی سانئ دنگدش آغضانئنگ آراسئندا گلیپ، بیردن آرتئق غایتالانمایان بۇلسا، اۇل سؤزلمده دنگدش آغضالارئنگ آراسئندا اۇتور غۇیولمایار.
صاپار کیتابئ چالت هم دۆشنۆکلی اۇقایار.
اگر هم کؤمکچیسی بیر سؤزلمده دنگدش آغضالارئنگ بیرینینگ یا اؤنگۆندن، یا ائزئندان گلیپ، دنگدش آغضالارئنگ سانئنا گؤرأ بیرنأچه گزک غایتالانیان بۇلسا، دنگدش آغضالارئنگ آرالارئندا اۇتور غۇیولیار.
بیز مکتبده اۇقایارئس، یازیارئس هم صورات چکیأریس.
-دا، -ده ایکی سانئ ایشلیکدن بۇلان خابارئنگ آراسئندا گلیپ، بیرینجی ایش غوتاران بادئنا، ایکینجی ایشینگ باشلانئنئ گؤرکزیپ بیلر. شیله بۇلاندا-دا دنگدش آغضالارئنگ آرالارئندا اۇتور غۇیولمالئ.
دوردئ پارتادا اۇتورئپ اۇرناشدئ-دا، خاط یازماغا باشلادئ.
غارشئلئغئ گؤرکزیأنلر: : امّا، یؤنه، ولی.
بو کؤمکچیلر مانئ تایئندان بیر-بیرینه غارشئلئقلئ بۇلان دنگدش آغضالارئنگ آرالارئندا گلیأرلر و بیر سؤزلمده بیردن آرتئق غایتالانمایارلار.
یاغئش یاغدئ، امّا یری باتغا اتمهدی.
امّا، یؤنه کؤمکچیلری آرقالئ باغلانئشیان دنگدش آغضالارئنگ آراسئندا شۇل کؤمکچینینگ اؤنگ یانئندان، ولی و ولین کؤمکچیلری آرقالئ باغلانئشیان دنگدش آغضالارئنگ آراسئندا بۇلسا شۇل کؤمکچینینگ ائز یانئندان اۇتور غۇیولمالئ.
چالتراق یؤرهدیک ولی، مکتبه دررو گلأیدیک.
غارشئلئغئ و شرطی گؤرکزیأنلر: یۇغسا، یۇغسام، بۇلماسا.
جان ادیپ گؤرشینگ، یۇغسام سئناغدان گچیپ بیلمرسینگیز.
یازوودا بولارئنگ اۆستی بیلن باغلانئشیان دنگدش آغضالارئنگ آرالارئندا شو کؤمکچیلرینگ اؤنگ یانلارئندان اۇتور غۇیولیار.
ایکوچلولئغئ گؤرکزیأنلر: : یا، یا-دا.
شو گۆن یا مکتبده یا-دا کلوبدا اۇیون گؤرکزیلجکمیش.
اگر یا کؤمکچیسی ایکی دنگدش آغضانئنگ آراسئندا گلیپ، بیردن آرتئق غایتالانمایان بۇلسا، دنگدش آغضالارئنگ آراسئندا اۇتور غۇیولمایار. اگر-ده اۇل کؤمکچی دنگدش آغضالارئنگ هر بیرینینگ اؤنگ یانئندا گلیپ، شۇلارئنگ سانئنا گؤرأ بیرنأچه گزک غایتالانیان بۇلسا، دنگدش آغضالارئنگ آراسئندا اۇتور غۇیولیار.
گزکلشمگی گؤرکزیأنلر: کأ، کأته..
سازاندا کأ ساز چالاردئ، کأته-ده هنگلِنِردی.
کأ کؤمکچیسی دنگدش آغضالارئنگ سانئنا گؤرأ بیرنأچه گزک غایتالانئپ، دنگدش آغضالارئنگ هر بیرینینگ اؤنگ یانئندان گلیپ بیلر. شیله بۇلاندا، یازوودا ایکینجی کأ کؤمکچیسینینگ اؤنگ یانئندان اۇتور غۇیلوپ باشلانیار.
یۇقلوغئ گؤرکزیأنلر: نه، نه-ده.
بو کؤمکچی سؤز دنگدش آغضالارئنگ هر بیرینینگ اؤنگ یانئندان گلیپ، شۇل سؤزلر بیلن آنگلادیان دۆشۆنجهلرینگ هیچ بیرینینگ-ده بۇلمایاندئغئنئ گؤرکزیأر. مونونگ اۆستی بیلن باغلانئشان دنگدش آغضالارئنگ آرالارئندا اۇتور غۇیولیار.
شو گۆن نه هۇوا آچئلدئ، نه-ده یاغئش یاغدئ.
سؤزلمینگ دنگدش آغضالارئنئنگ مانئلارئنئ عومومئلاشدئریان سؤزلره جِملِیجی سؤزلر دیییلیأر.
اۇلار دنگدش آغضالارئنگ اؤنگۆندن یا-دا ائزئندان گلیأرلر. جِملِیجی سؤز دنگدش آغضالارئنگ اؤنگۆندن گلسه یازوودا اۇنونگ ائزئندا ایکی نۇقاط (:) غۇیولیار.
گلن اۇغلانلارئنگ ایکیسی: اۇراز عۇمارۇو، بایرام سۇپئیو گلنلرینگ اؤنگۆنهدی.
اگر جِملِیجی سؤز سؤزلمینگ دنگدش آغضالارئنئنگ ائزئندان گلسه اۇندا جِملِیجی سؤزۆنگ اؤنگۆندن کسه چئزئق (-) غۇیولیار.
مایا، جنّت، سۇنا - اۆچۆسی بیر کلاسدا اۇقایاردئلار.