بیرنأچه یؤنهکی سؤزلمدن دۆزۆلیپ، چئلشئرئملئ پیکیری آنگلادیان سؤزلمه غۇشما سؤزلم دیییلیأر.
غۇشما سؤزلملری حاصئل ادیأن یؤنهکی سؤزلملر دنگ درجهده دۆزۆلیأرلر.
یئلدئرئم چاقدئ و یاغئش یاغدئ.
اۇل سؤزلملرینگ هر بیری اؤزباشداق اولانئلئپ بیلینیأر.
غۇشما سؤزلملر اؤز آرالارئنداقئ آراغاتناشئغا و باغلانئشئغا غاراپ ایکی اساسئ تۇپارا بؤلۆنیأرلر: دۆزملی غۇشما سؤزلملر و اِیِرجِنگلی غۇشما سؤزلملر.
بیر-بیرینه غاراشسئز و هر بیرینینگ اؤزباشداق اولانئلماغئ مۆمکین بۇلان یؤنهکی سؤزلملردن عئبارات غۇشما سؤزلمه دۆزملی غۇشما سؤزلم دیییلیأر.
دۆزملی غۇشما سؤزلمی حاصئل ادیأن یؤنهکی سؤزلملرینگ آرالارئنداقئ آراغاتناشئق و باغلانئشئق اینتۇناسییا و باغلایجئ کؤمکچیلر آرقالئ حاصئل بۇلیار. دۆزملی غۇشما سؤزلمی عمله گتیریأن یؤنهکی سؤزلملرینگ هر بیرینینگ آیراتئن ایهسینینگ و آیراتئن خابارئنئنگ بۇلماغئ شرطدیر. شۇل طاراپدان هم اۇلار دنگدش آغضالاردان تاپاووتلانیارلار.
شو گۆن غۇنگشئمئزا مئخمان گلیپدی، شۇنونگ حۇرماتئنا اۇل منم اؤیلرینه چاغئردئ.
دۆزملی غۇشما سؤزلملری عمله گتیریأن یؤنهکی سؤزلملر بیری-بیرلرینه دۆزۆلمه یۇلئ بیلن دنگ حوقوقلئ اساسدا باغلانئشیارلار. بو باغلانئشئق اینتۇناسییا و باغلایجئ کؤمکچیلر آرقالئ یۆزه چئقیار.
دۆزملی غۇشما سؤزلمی حاصئل ادیأن یؤنهکی سؤزلملر بیر-بیرلریندن اۇتور آرقالئ آیراتئنلاندئرئلیار.
دۆزملی غۇشما سؤزلمی حاصئل ادیأن یؤنهکی سؤزلملرینگ هممهسینده بیر واغتدا، بیر یرده بۇلوپ گچیأن واقالار گؤرکزیلیأن بۇلسا اۇندا اۇلار اۆچین بیر عومومئ آیئقلایجئ آغضا بۇلوپ بیلر.
کلاسدا اۇقووچئلار اۇقادئلار، مسله ایشلهدیلر، اؤی ایشلرینی بللهدیلر.
یؤنهکی سؤزلملرینگ عومومئ آیئقلایجئلارئ شۇل بیر سؤزی زۇل غایتالاپ دورماقدان خالاص ادیأر. بو بۇلسا دیلیمیزینگ غئسغا، چپر و تأثیرلی بۇلماغئنا یاردام ادیأر.
باغلانئشلارئ و پیکیر آنگلادئشلارئ بۇیونچا دۆزملی غۇشما سؤزلملرینگ بیرنأچه گؤرنۆشی بار:
اوغورداشلئغئ آنگلادیان دۆزملی غۇشما سؤزلملری حاصئل ادیأن یؤنهکی سؤزلملرینگ هممهسی اوغورداش پیکیری آنگلادیارلار. اۇلار اینتۇناسییا هم‐ده و، هم، -دا، -ده باغلایجئلارئ آرقالئ باغلانئشیارلار.
یازوودا اینتۇناسییا آرقالئ باغلانئشیان یؤنهکی سؤزلملرینگ آراسئندا اۇتور غۇیولیار.
تۇی سۇوولدئ، مأرکه دارغادئ، سن بۇلسا گلر یرده گلمهدینگ.
دۆین یل بۇلدئ و یاغئش یاغدئ.
دۆین یل بۇلدئ هم یاغئش یاغدئ.
دۆزملی غۇشما سؤزلم اۆچ یا دؤرت سانئ اوغورداش مانئلئ سؤزلملردن دۆزۆلن بۇلسا، اؤنگدأکی سؤزلملرینگ آراسئندا اۇتور غۇیلوپ، سۇنگقولارئنگ آراسئندا و، هم، یالئ اوغورداشلئغئ گؤرکزیأن کؤمکچیلرینگ بیری گلیپ بیلر. یازوودا و کؤمکچیسی گلن یرده اۇتور غۇیولمایار. هم کؤمکچیسی بیر گزک گلنده اۇتور غۇیولمایار. -دا، -ده کؤمکچیسی دفیس آرقالئ یازئلئپ، اۇنونگ بیلن گلن یؤنهکی سؤزلملرینگ آراسئندا اۇتور غۇیولیار.
گۆن چئقدئ-دا، تؤوهرک یاغتئلئپ گیتدی.
امّا، یؤنه، ولی کؤمکچیلری غارشئلئغئ آنگلادیارلار. اۇلار دۆزملی غۇشما سؤزلمینگ دۆزۆمیندأکی یؤنهکی سؤزلملرینگ آراسئندا گلیپ، بیر سؤزلمدن آنگلانئلیان پیکیرینگ بیلهکی سؤزلمدأکی پیکیره غارشئدئغئنئ بیلدیریأرلر.
اۇل بو زاتلارئ هیچ هاچان آیدئپ بیلمِجکدیگینه ائنانئپدئ، یؤنه غئزئ گؤرندن بو زاتلارئ آیتمالئدئغئنا دۆشۆندی.
خئزماتلارئ بۇیونچا منگزش بۇلانئ اۆچین، بو کؤمکچیلری بیری-بیرلرینینگ درگینه هم اولانئپ بۇلیار.
امّا، یؤنه کؤمکچیلرینینگ اؤنگ یانئندان اۇتور غۇیولیار. ولی کؤمکچیسینینگ بۇلسا اۇتور، همیشه ائز یانئندان غۇیولیار.
دانگ آتدئ ولی، بیز هم یۇلا دۆشدۆک.
یۇغسا (یۇغسام)، بۇلماسا - غارشئلئغئ و شرطی گؤرکزیأرلر.
بو کؤمکچیلر هم، اساسان، اؤزلرینینگ ایکی یانئنداقئ سؤزلملر آراسئندا مانئ تایئندان غارشئلئق باردئغئنئ گؤرکزیأرلر.
کیتابئم یانئمدا دأل، یۇغسام برردیم.
من الینگدن توتایدئم، بۇلماسا یئقئلیاردئم.
اۇتور بو باغلایجئ کؤمکچیلرینگ اؤنگ یانئندان غۇیولیار.
دۆزملی غۇشما سؤزلملرینگ بو گؤرنۆشینی حاصئل ادیأن یؤنهکی سؤزلملر یا، یا-دا (یا-ها) کؤمکچیلری آرقالئ باغلانئشیارلار. اۇلار غۇشما سؤزلمده سانالیان واقالارئنگ هایسئ-دا بۇلسا بیرینینگ بۇلیاندئغئنئ گؤرکزیأرلر. بو کؤمکچی، کؤپلنچ، تیرکشدیریلیپ اولانئلیان سؤزلملرینگ هر بیرینینگ اؤنگ یانئندان گلر و شۇل سؤزلملرینگ سانلارئنا گؤرأ بیرنأچه گزک غایتالانئپ بیلیأر.
یا، یا-دا کؤمکچیلری سؤزلمده بیر گزک گلسه اۇتور غۇیولمایار. غایتالانئپ گلنلرینده اؤنگ یانلارئندا اۇتور غۇیولیار.
شو گزک یا سن آلارسئنگ، یا-دا من.
بو هیلی دۆزملی غۇشما سؤزلملرینگ دۆزۆمیندأکی یؤنهکی سؤزلملر کأ (کأته) کؤمکچیسی آرقالئ باغلانئشیارلار. اۇلار یؤنهکی سؤزلملرینگ اؤنگ یانلارئندان گلیأرلر و واقالارئنگ، حادئثالارئ گزکلی بۇلیاندئغئنئ آنگلادیارلار.
غئش گۆنلری کأ گۆن چئقیار، کأ هۇوا بولوتلاشیار-دا، یاغئن یاغیار.
یازوودا اۇتور غایتالانئپ گلیأن کأ (کأته) کؤمکچیسینینگ اؤنگۆنده غۇیولیار.
کأ اۇلار بیزه گلردیلر، کأته بۇلسا بیز باراردئق.
بو سؤزلملرینگ سۇستاوئنداقئ یؤنهکی سؤزلملر نه کؤمکچی آرقالئ باغلانئشیارلار. اۇلار سانالیان واقالارئنگ، حادئثالارئنگ هیچ بیرینینگ هم بۇلمایاندئغئنئ آنگلادیارلار.
اینگ سۇنگقئ غایتالانئلیان نه کؤمکچیسی نه-ده گؤرنۆشینده هم اولانئلئپ بیلر.
یازوودا غایتالانئپ گلیأن نه (نه-ده) کؤمکچیسینینگ اؤنگۆندن اۇتور غۇیولیار.
اۇبادا نه مال-غارانئنگ، نه-ده ایتلرینگ سسی اشیدیلیأردی.
یؤنهکی سؤزلملرینگ بیری باش پیکیری آنگلادئپ، بیلهکیسی باش پیکیری آنگلادیان سؤزلمینگ بللی بیر آغضاسئنئ آیئقلاپ گلیأن غۇشما سؤزلمه اِیِرجِنگلی غۇشما سؤزلم دیییلیأر.
اِیِرجِنگلی غۇشما سؤزلمده باش پیکیری آنگلادیان سؤزلمه باش سؤزلم دیییلیأر. باش سؤزلمینگ خابارئنئ یا ایشلیکدن بۇلان باشغا بیر آغضاسئنئ آیئقلاپ گلیأن سؤزلمه اِیِرجِنگلی سؤزلم دیییلیأر. باش و اِیِرجِنگ سؤزلملر غۇشولئشئپ، بیتهوی بیر مانئ آنگلادیارلار.
| اِیِرجِنگ سؤزلم | باش سؤزلم |
|---|---|
| اۇقوو غوتاران سۇنگ، | اؤیۆمیزه غایتدئق. |
باش سؤزلمینگ اؤزباشداق ایهسی و خابارئ بۇلیار، اۇل اؤزباشداق اولانئلئپ هم بیلینیأر. اِیِرجِنگ سؤزلم بۇلسا اؤزباشداق اولانئلئپ بیلینمهیأر.
اِیِرجِنگلی غۇشما سؤزلملر هم، دۆزملی غۇشما سؤزلملرینگ هم بیرنأچهسی یؤنهکی سؤزلملرینگ بیریکمگیندن عمله گلیأرلر. بو غۇشما سؤزلملرینگ ایکیسی-ده چئلشئرئملئ پیکیری، دۆشۆنجأنی آنگلاتماغا خئزمات ادیأر.
دینگه دۆزملی غۇشما سؤزلمده یؤنهکی سؤزلملر غاراشسئز یۇل بیلن باغلانئشیار. امّا اِیِرجِنگ سؤزلمده اِیِرجِنگ سؤزلملر باش سؤزلمه غاراشلئ بۇلیارلار. اِیِرجِنگ سؤزلملر باش سؤزلمینگ خابارئنا یا ایشلیکدن بۇلان باشغا بیر آغضاسئنا آیئقلایجئ حؤکمۆنده باغلانیارلار. شۇنونگ اۆچین هم اۇلارئنگ کؤپۆسی بیرنأچه آیئقلایجئلار بیلن منگزشدیرلر. اِیِرجِنگ سؤزلملر غوتاران گؤرنۆشه گچمهدیک سؤزلمدن عئبارات. موندان باشغا-دا اِیِرجِنگ سؤزلملرینگ اؤزباشداق ایهلری (هممه یرده دأل)، خابارلارئ و آیئقلایجئ آغضالارئ بۇلوپ بیلرلر. شۇل طاراپلاردان هم اِیِرجِنگ سؤزلملر آیئقلایجئلاردان تاپاووتلاندئرئلیارلار.
اِیِرجِنگ سؤزلملر باش سؤزلمده آنگلادئلیان پیکیرینگ واغتئنئ، یۆزه چئقماغئنئنگ سبأبینی، شرطینی، حال-یاغدایئنئ بیلدیریأرلر. اِیِرجِنگلی غۇشما سؤزلملر آنگلادیان مانئلارئنا غاراپ، تۇپارا بؤلۆنیأرلر.
واغت اِیِرجِنگ سؤزلمی باش سؤزلمده آنگلادئلیان پیکیرینگ واغتئنئ آنگلادئپ، هاچان؟ نأواغت؟ دیین یالئ سۇراغلارا جۇغاب بۇلیار.
واغت اِیِرجِنگ سؤزلملری باش سؤزلمدأکی حرکتینگ واغتئنئ گؤرکزیأرلر.
من مکتبه گلنیمده، کلاسدا هیچ کیم یۇقدئ.
گۆن دۇغاندان سۇنگ، بیز اۇبا طاراپ اوغراپدئق.
سبأب-اِیِرجِنگ سؤزلمی باش سؤزلمده آنگلادئلیان پیکیرینگ سبأبینی گؤرکزیپ، نأمۆچین؟ نأمه سبأبلی؟ دیین سۇراغلارا جۇغاب بۇلیار.
سبأب اِیِرجِنگ سؤزلمی باش سؤزلمه باغلایجئ سؤزلر و کؤمکچیلر آرقالئ باغلانیار.
یاز گۆنلری یاغئن کؤپ یاغیانلئغئ سبأبلی، تۇزان آز بۇلیار.
ذهینلی بۇلانئنگا گؤرأ، هممه درسلردن غۇوئ باها آلدئنگ.
سن کیتابئ گتیررسینگ دیییپ، غاتئ آرقایئن بۇلدوم.
باش سؤزلمدأکی آنگلادئلیان پیکیرینگ یۆزه چئقماغئ و چئقمازلئغئ اۆچین گرک بۇلان شرطی، یاغدایئ گؤرکزیأر.
شرط اِیِرجِنگ سؤزلمینینگ خابارئ ایشلیگینگ شرط فۇرماسئندا بۇلیار.
یاغئش یاغسا، هۇوا سالقئن بۇلیار.
یر غاتئ بۇلسا اؤکۆز اؤکۆزدن گؤرر.
بو اِیِرجِنگ سؤزلملر باش سؤزلمدأکی آنگلادئلیان پیکیره غارشئلئقلئ بۇلان پیکیری آنگلادیار. شیلهلیک بیلن، اِیِرجِنگ سؤزلمدأکی پیکیره غاراندا، باش سؤزلمده پیکیر، سؤزلهیأن آدامئنگ دۆشۆنیشینه گؤرأ ترسینه بۇلمالئ یالئ گؤرۆنیأر.
غارشئلئقلئ اِیِرجِنگ سؤزلمینینگ خابارئ ایشلیگینگ بللی بیر یؤنگکمهده گلن شرط ایشلیک فۇرماسئنئنگ سۇنگونا یا-دا، -ده غۇشولماسئنئ غۇشماق بیلن، یا-دا اۇندان اؤنگ یا سۇنگ هم کؤمکچیسینی گتیرمک بیلن یاسالیار.
من یوواش یؤرأپ گیتسم هم، اۇقووا جانگ قاقئلمانقا باردئم.
واغتئمئنگ آز بۇلماغئنا سراِتمزدن، من چپر ادبییات اثرلرینی کؤپ اۇقاماغئ دۇوام اتدیریأرین.
منگزتمه اِیِرجِنگ سؤزلمی باش سؤزلمدأکی غئمئلدئنئنگ، حرکتینگ اِیِرجِنگ سؤزلمدأکی غئمئلدئ، حرکته منگزدیلیأندیگینی آنگلادیار.
منگزتمه اِیِرجِنگ سؤزلمینده خابار بۇلوپ گلن سؤز اؤز ائزئندان یالئ، کیمین، دک کؤمکچیلری گلن ایش آدلارئندان (گلشی یالئ، دورشئ دک) یا اۇرتاق ایشلیکلردن، یا-دا اۇرتاق ایشلیک بیلن آیئقلانیان آدلاردان بۇلوپ بیلر.
اؤز کؤلگأنگدن غاچئپ غوتولئپ بۇلمایشئ یالئ، شۇل اتمیشینگدن غاچئپ گیتمک مۆمکین دأل.
حال اِیِرجِنگ سؤزلمی باش سؤزلمینگ ایشلیکدن بۇلان خابارئنا یا ایشلیکدن بۇلان باشغا بیر آغضاسئنا باغلانئپ، غئمئلدئنئنگ نأحالدا، نأیاغدایدا یۆزه چئقیاندئغئنئ، نأیاغدایدا عامالا آشئرئلیاندئغئنئ گؤرکزیأر. هر هیلی بۇلسا-دا، حال اِیِرجِنگ سؤزلمیندأکی آنگلادئلیان غئمئلدئ باش سؤزلمدأکیدن اؤنگ بۇلوپ غوتاران بۇلمالئدئر.
من ایشیمی غوتارئپ، اۇل یرده اۇتوران یۇلداشلارئمئنگ یانئنا بارئپ، اۇلار بیلن تۇپ اۇیناماغا گیتجک.
کأبیر واغتلاردا حال اِیِرجِنگ سؤزلمی باش سؤزلمدأکی آنگلادئلیان پیکیرینگ واغتئنئ هم گؤرکزیپ بیلر. شیله بۇلاندا، حال اِیِرجِنگ سؤزلمی آنگلادئلیان غئمئلدئ بۇلوپ غوتاراندان سۇنگ، باش سؤزلمدأکی غئمئلدئنئنگ یۆزه چئقانلئغئ آنگلانیار. حال اِیِرجِنگ سؤزلمی بۇلسا باش سؤزلمینگ خابارئنا دگیشلی هاچان؟ دیین سۇراغا جۇغاب بۇلیار.
من ایشدن گلیپ، مارالئ گؤرجک.
اِیِرجِنگ سؤزلملر باش سؤزلمه باغلایجئ و سؤز سۇنگئ کؤمکچیلرینگ، اساسان-دا دۆرلی فۇرمادا گلن سؤزلرینگ کؤمگی بیلن باغلانئشیارلار.
اۇنئ گؤرندن، رؤوشنینگ یۆزی اۆیتگهدی.
غار کؤپ یاغسا، تۇپراق غورپلانیار.
اِیِرجِنگ سؤزلملر باش سؤزلمه آیئقلایجئ سؤزلر حؤکمۆنده باغلانیاندئقلارئ سبأبلی، ایشلیکدن بۇلان خابارا باغلانان آیئقلایجئلارئنگ و ایأنینگ اؤزارا یرلرینی اۆیتگهدیشلری یالئ، اۇلار باش سؤزلمینگ اؤنگۆنده اۇرتاسئندا هم خابارئنگ ادیل اؤنگ یانئندا گلیپ بیلرلر.
اِیِرجِنگ سؤزلملر یازوودا باش سؤزلمدن اۇتور آرقالئ آیراتئنلاندئرئلیار.
بیز اۇبا گلنیمیزدن سۇنگ، گۆن یاشدئ.
دوردئ، دۆین کلّهسی آغئرانئ سبأبلی، اۇیوندان غالدئ.
داشارئق سراِتسم، آی بیراِییأم دۇغوپدئر.
اگر اِیِرجِنگ سؤزلم باش سؤزلمینگ خابارئنئنگ ادیل اؤنگ یانئندان گلسه اِیِرجِنگ هم باش سؤزلملرینگ آراسئندا اۇتور غۇیولمایار، اِیِرجِنگ سؤزلمینگ خابارئ باش سؤزلمینگ خابارئ بیلن غۇشولئشئپ گیدیأر.
گۆن بیز اۇبا گلنیمیزدن سۇنگ یاشدئ.
اِیِرجِنگ غۇشما سؤزلملرینگ دۆزۆمینده یکه اِیِرجِنگ سؤزلم بۇلمان، کأبیر یاغدایدا بیرنأچه اِیِرجِنگ سؤزلم-ده بۇلوپ بیلیأر. بیرنأچه اِیِرجِنگ سؤزلمی بۇلان غۇشما سؤزلملرده اِیِرجِنگ سؤزلملرینگ کأبیری اؤز بیری-بیرینی آیئقلاسا، باشغا بیری یا-دا بیرنأچه باش سؤزلمه باغلانیارلار و اۇنئ آیئقلایارلار.
اؤیلأنچی گلنده هممهلر ائلغاسالار-دا، هیچ کیم گنگ گؤرمهیأردی.
بو اِیِرجِنگ سؤزلملر بیری-بیری بیلن اینتۇناسییا آرقالئ باغلانئپ، اۇتور آرقالئ آیراتئنلاندئرئلیارلار.